Hệ Sinh Thái Doanh Nghiệp có thể được xem là một mạng lưới rộng lớn và đa dạng. Chính vì điều này, ngay cả với những doanh nghiệp, khái niệm về hệ sinh thái doanh nghiệp thường khá mơ hồ. Tuy nhiên, đối với các doanh nghiệp LỚN, việc hiểu và xây dựng hệ sinh thái là một vấn đề SỐNG CÒN; nếu không có hệ sinh thái, nguy cơ thất bại là rất cao. Do đó, hầu hết các doanh nghiệp lớn đều phải xây dựng một hệ sinh thái riêng cho mình, đồng thời tham gia vào nhiều hệ sinh thái khác nhau.
Tuy nhiên, cuộc chơi này thường chỉ dành cho các ÔNG LỚN, trong khi các doanh nghiệp nhỏ thường phải chấp nhận sống qua ngày, hoặc tham gia vào một phần của chuỗi cung ứng để duy trì sự tồn tại.
Nhưng khi nhận thức thay đổi, mọi cuộc chơi đều cần quay về đúng giá trị cốt lõi của nó: CHƠI MỘT CÁCH CÔNG BẰNG.
Dưới đây là những loại hình hệ sinh thái doanh nghiệp mà chúng tôi muốn giới thiệu, giúp quý doanh nghiệp có cái nhìn rõ ràng hơn về từng loại hình. Tuy nhiên, sẽ có một sự thật quan trọng được hé lộ vào phút cuối. Hãy cùng theo dõi nhé!
Hệ Sinh Thái Doanh Nghiệp: Chuỗi - hệ thống
Hệ sinh thái doanh nghiệp là khi một doanh nghiệp phát triển đến mức độ ổn định và bền vững, họ bắt đầu có nhu cầu mở rộng quy mô ra nhiều khu vực khác, thậm chí mở rộng sang các quốc gia khác. Lúc này, doanh nghiệp sẽ tiến hành mở rộng theo mô hình chuỗi.
Ví dụ dễ hiểu như các chuỗi cửa hàng bán lẻ như thiết bị di động, các trung tâm tiếng Anh, hoặc hệ thống phòng gym. Khi doanh nghiệp của họ hoạt động hiệu quả, họ sẽ nhân rộng mô hình này ra nhiều địa điểm khác, tạo thành một hệ sinh thái riêng. Khách hàng, dù sử dụng dịch vụ ở bất kỳ chi nhánh nào, vẫn được hưởng những quyền lợi và trải nghiệm tương tự nhau.
Đây có thể được xem là một dạng hệ sinh thái doanh nghiệp đơn giản, nhưng hiệu quả và rất phổ biến.
Hệ Sinh Thái Doanh Nghiệp: Nhượng quyền thương hiệu
Thực chất, nhượng quyền thương hiệu cũng là một dạng hệ sinh thái doanh nghiệp theo mô hình chuỗi. Tuy nhiên, thay vì việc chủ doanh nghiệp sở hữu 100% các chi nhánh, họ lại liên kết với các đối tác khác. Các đối tác này sẽ sử dụng thương hiệu và tuân thủ các tiêu chuẩn đã được đề ra để cùng chia sẻ lợi nhuận và rủi ro.
Mô hình nhượng quyền giúp việc mở rộng hệ thống trở nên dễ dàng hơn với chi phí thấp hơn nhiều so với việc tự đầu tư 100%. Đồng thời, việc nhân rộng chuỗi kinh doanh cũng nhanh chóng và linh hoạt hơn, giúp thương hiệu lan tỏa mà vẫn duy trì chất lượng và uy tín.
Hệ Sinh Thái Doanh Nghiệp: Đa ngành nghề
Khi một doanh nghiệp phát triển đến một quy mô lớn và đã gần như bão hòa trong thị phần của mình, doanh thu bắt đầu chững lại, lúc này doanh nghiệp cần phải tìm hướng mở rộng sang các lĩnh vực khác. Đây là chiến lược phổ biến ở những tập đoàn lớn như VinGroup, Thế Giới Di Động, hay FPT,...
Tuy nhiên, không chỉ đơn thuần là mở rộng đa ngành nghề, mà tất cả các lĩnh vực họ tham gia đều liên kết chặt chẽ với nhau, nhắm đến cùng một tệp khách hàng. Điều này cho phép doanh nghiệp cung cấp nhiều sản phẩm và dịch vụ thuộc nhiều lĩnh vực khác nhau cho cùng một đối tượng. Khách hàng cũng sẽ nhận được những ưu đãi hấp dẫn khi mua sắm trong cùng hệ thống. Ví dụ, khi mua nhà của VinHome, khách hàng sẽ được tặng voucher giảm giá từ 100 đến 200 triệu đồng khi mua xe VinFast. Cách liên kết này mang lại lợi ích lớn không chỉ cho khách hàng mà còn cho doanh nghiệp, giúp tối ưu hóa giá trị của hệ sinh thái mà họ xây dựng.
Hệ Sinh Thái Doanh Nghiệp: Cộng sinh ăn theo
Đây là một loại hình hợp tác phổ biến giữa các doanh nghiệp lớn và nhỏ, trong đó các công ty nhỏ sẽ đảm nhận một phần của chuỗi cung ứng cho doanh nghiệp lớn. Khi doanh nghiệp nhỏ làm việc hiệu quả và uy tín, họ có thể được hợp tác lâu dài với các doanh nghiệp lớn, tạo ra một nguồn thu nhập ổn định. Điều này mang lại lợi ích cho cả hai bên: doanh nghiệp lớn không cần phải lo về những khâu đã có đối tác nhỏ đảm nhận, còn doanh nghiệp nhỏ có thể SỐNG KHỎE nhờ mối quan hệ này.
Tuy nhiên, thực tế kinh doanh không bao giờ lý tưởng tuyệt đối. Khi doanh nghiệp lớn muốn tối đa hóa lợi nhuận, họ có thể bắt đầu BÓP các doanh nghiệp nhỏ, giảm giá thành hoặc thậm chí loại bỏ đối tác nhỏ để tự thực hiện dịch vụ đó bằng cách thành lập công ty con. Điều này dẫn đến việc doanh nghiệp lớn đa dạng hóa lĩnh vực kinh doanh, trong khi doanh nghiệp nhỏ có nguy cơ bị ĐẨY RA KHỎI CUỘC CHƠI và buộc phải tìm đối tác khác.
Ví dụ rõ ràng là Amazon. Ban đầu, họ cần sự hỗ trợ của các công ty vận tải để xử lý khối lượng hàng hóa khổng lồ. Nhưng khi Amazon phát triển đến một quy mô lớn, họ quyết định tự xây dựng đội ngũ vận chuyển của riêng mình, thay thế các đối tác vận tải trước đó. Điều này giúp Amazon kiểm soát hoàn toàn chuỗi cung ứng, còn các công ty vận tải nhỏ thì mất đi khách hàng lớn và có nguy cơ TẠCH khỏi cuộc chơi.
Hệ Sinh Thái Doanh Nghiệp: Cộng sinh cùng ngành nghề
Đây là một mô hình hệ sinh thái doanh nghiệp hiệu quả, khi các doanh nghiệp nhỏ, vốn gặp khó khăn trong việc cạnh tranh với các tập đoàn lớn, lựa chọn liên kết với nhau. Họ có thể hoạt động dưới dạng hợp tác xã, liên minh vận tải, hoặc hiệp hội nhà nông... Khi các doanh nghiệp này cùng chung lợi ích và mục tiêu, sự liên kết sẽ tạo nên một sức mạnh tổng hợp.
Lúc đó, các doanh nghiệp lớn khó có thể áp đảo hay chèn ép các doanh nghiệp nhỏ, bởi họ đã có sự đồng thuận về giá cả, hoặc khai thác nguồn cung ứng chung từ toàn bộ liên minh. Nhờ sự liên kết này, họ sẽ có vị thế và tiếng nói mạnh mẽ hơn, dễ dàng DEAL (thương lượng) và đạt được thỏa thuận có lợi với những đối tác LỚN.
Hệ Sinh Thái Doanh Nghiệp: Cộng sinh ĐA ngành nghề
Đây là một hệ sinh thái cực kỳ tích cực, nơi mà nhiều doanh nghiệp, dù hoạt động trong các lĩnh vực khác nhau hay tương tự nhau, đều có thể tham gia và cùng kiến tạo một thị trường mới. Qua đó, họ không chỉ có cơ hội kinh doanh và bán hàng mà còn hỗ trợ lẫn nhau một cách hiệu quả.
Ví dụ 1: Giả sử công ty của bạn chuyên về nông sản, bạn có thể dễ dàng hợp tác với các công ty thu mua, vận tải hoặc các đối tác khác. Khi cần, các doanh nghiệp đó sẽ hỗ trợ bạn kịp thời với mức giá hợp lý. Thậm chí, trong những giai đoạn khó khăn, họ có thể cung cấp dịch vụ trước, cho phép bạn trả tiền sau, giúp doanh nghiệp của bạn vượt qua thách thức.
Ví dụ 2: Các doanh nghiệp lớn, khi nhận thấy hệ sinh thái này hoạt động hiệu quả và mang lại lợi ích hấp dẫn, cũng sẽ muốn tham gia để khai thác cơ hội. Thay vì chèn ép các doanh nghiệp nhỏ, họ sẽ đưa ra những chính sách hỗ trợ, tạo nên sự công bằng và đôi bên cùng có lợi.
Ví dụ 3: Ngay cả những doanh nghiệp lớn thường xuyên cạnh tranh, thậm chí đối đầu nhau, cũng phải cân nhắc việc tham gia vào hệ sinh thái chung. Bởi thông qua hệ sinh thái này, họ có thể cập nhật sớm về các công nghệ mới, những thay đổi đột phá trong ngành, giúp họ tránh bị bất ngờ và có thể điều chỉnh chiến lược kịp thời.
Hệ Sinh Thái Doanh Nghiệp: Cùng chung phần cứng
Phần cứng đang dần tiến tới điểm bão hòa, và việc khai thác tiềm năng từ hệ sinh thái phần cứng cũng trở nên khó khăn hơn. Tuy nhiên, có thể hiểu một cách đơn giản, những người sử dụng cùng một thương hiệu máy tính hoặc xe hơi đều thuộc về cùng một hệ sinh thái. Đây là lý do tại sao các hội nhóm người dùng thường được hình thành, nơi mọi người có thể chia sẻ sở thích chung.
Từ góc độ kinh doanh, bất kỳ hệ sinh thái nào cũng đều có tiềm năng khai thác, bất kể lĩnh vực hay ngành nghề. Ở tầm nhìn rộng hơn, các thương hiệu chia sẻ cùng tiêu chuẩn kỹ thuật cũng có thể xem là cùng thuộc về một hệ sinh thái. Điều này mở ra nhiều cơ hội hợp tác, phát triển và tận dụng tối đa tiềm năng thị trường của các doanh nghiệp.
Hệ Sinh Thái Doanh Nghiệp: Cùng chung phần mềm
Hệ sinh thái phần mềm mang đến một bức tranh hoàn toàn khác biệt. Ở góc độ cá nhân, sự phát triển của hệ sinh thái phần mềm diễn ra nhanh chóng và mạnh mẽ, như một cơn bão không thể ngăn cản. Tuy nhiên, khi nhìn từ góc độ doanh nghiệp, hệ sinh thái phần mềm lại gặp khó khăn trong việc phát triển. Nguyên nhân chủ yếu là do các doanh nghiệp thường muốn giữ cho hệ sinh thái phần mềm của họ là riêng biệt.
Chẳng hạn, App Store thuộc về Apple, Google Play (CH Play) là của Google, và Facebook được xây dựng bởi Mark Zuckerberg. Không doanh nghiệp nào mong muốn chia sẻ khách hàng hoặc thị trường của mình với đối thủ khác.
Tuy nhiên, tư duy đóng kín này đang dần được thay thế bởi những cách tiếp cận mở hơn và hướng tới việc kết nối toàn cầu. Đây chính là mục tiêu mà Hệ sinh thái doanh nghiệp eBiz4.0 đang hướng tới, nhằm tạo ra sự hợp tác và phát triển bền vững trong môi trường kinh doanh hiện đại.
Và điều tuyệt vời nhất
Nếu bạn nghĩ rằng những hệ sinh thái doanh nghiệp đã được phân tích ở trên là những mô hình độc lập, thì có lẽ bạn ĐÃ HIỂU SAI. Hệ sinh thái doanh nghiệp thực chất là sự tổng hòa của tất cả những yếu tố đó.
Đó mới thực sự là hình ảnh rõ nét của Hệ sinh thái doanh nghiệp, và đó cũng chính là tầm nhìn mà eBiz4.0 hướng tới. Hệ sinh thái này không chỉ đơn thuần là sự kết hợp của các yếu tố riêng lẻ, mà còn là sự tương tác và liên kết giữa chúng, tạo nên một môi trường kinh doanh đa chiều và bền vững.
